Cacag Nangkaeun

1. CACAG NANGKAEUN


Saluhureun ari umur mah, ganjorna ge aya kana sapuluh taunanana. Ngan teu jadi halangan kuring sosobatan jeung manehna. Malah kabehdieunakeun mah, embungeun disebut Bapa teh, nga-Akang-keun, ngarah leuwih teleb pajar teh. Sakaresep mimitina mah, sarua pada-pada resep nguseup. Malah munggaran tepung ge baheula teh, di Cirata, sarua balik nguseup megat “elf” ka Bandung-keun. Ngobrol ngaler-ngidul leuwih pogot, puguh nu sakaresep, tungtungna silih anjangan.
Mimindengna mah kuring nu sok datang ka imahna teh. Asa leuwih bebas, nganjang ka duda mah, moal digambreng pamajikan, ngobrol nepi ka tengah peuting ge. Beda mun ngobrolna di imah, jam salapan peuting ge, pamajikan teh geus cilingcingcat bae, matak pundung nu keur nyemah. Duda nahun Kang Ruchiat teh, taun kaopat meureun ayeuna mah. Kitu lah duda mati, ditinggalkeun maot ku nu jadi pamajikan. Osok eta ge ari digonjak mah, iraha cekeng teh rek boga deui pamajikan, ngarah teu era menta cikopi. Jeung da saenyana atuh, arera sabenerna mah ari rek menta cikopi teh, da puguh euweuh nu naheur caina ge, hoream mentana ge, angger jawabanana teh cukup ku can purun bae.
Padahal yakin, moal susah-susah teuing neangan deui pipamajikaneun teh Kang Ruhiat mah, sanajan ngan sababaraha taun deui pangsiun tina Kepala Sakola SD oge. Masih keneh kewes, masih keneh pantes mun meunangkeun parawan jekekan oge. Angger deuih mun ngagonjak ku kuring sok ditambahan :”Ulah neangan anu sarua teuing jeung Si Jenat atuh Kang, da moal manggih masing tepi ka tungtung dunya ge. Nu jejer pasar we, sakalieun nu bisa ngurus ari kabeneran galingging panas tiris”.
Sok sareukseuk tuda mun nganjang sagala pasolengkrah, koran, buku, majalah, malah tampolana pacampur jeung pagawean bawana ti kantor, kabeh ngaleuya di tengah imah, pabalatak.
Ngan kadieunakeun, ungal nganjang ka imahna, sok kabeneran keur suwung bae, teuing kamana wae liarna teh, da tara aya bejana. Tapi sakapeung, sok atoh lamun pareng ka imahna suwung teh, tamba era mun pareng tepung jeung tatanggana nu pagigir-gigir pisan. Nu boga warung, Si Ceuceu, teuing saha ngaran aslina, dicandung jadi nu ngora, ngan diculkeun ku salakina. Aya taunna, dikungkung teu diawur dicangcang teu diparaban, alatan kapanggih ceuk beja mah ku nu kolot. Tamba kesel muka warung, di pavilyun, jigana mah geus aya umur, pedah we hade ngarawat diri, jeung bisa dangdan siga ngora wae siteh. Da jeung anak cikalna nu parawan ge, teu jiga indung jeung anak, kawas adi lanceuk we. Ti mimiti keureutan bengeut nepi ka tangtungan estu nyeples teu dipiceun sasieur. Ku seringna patepung alatan Kang Ruchiat tara aya di imah, unggal disampeurkeun teh jeung Si Ceuceu jadi loma. Malah lamun Kang Ruchiat teu aya di imah, sok ngahaja nyimpang ngadon ngobrol ngaler ngidul di warungna.
Saperti harita, poe Saptu pasosore, ngahaja nyimpang balik gawe, ka imah Kang Ruchiat. Tapi memeh ngetrok panto dipegat ku Si Ceuceu, anu keur ngalayung di tepas hareup :”Sisinarieun Si Ayi liar malem Minggu, keur dipundungan ku Ayi Istri meureun nya?”

“Ah bisi orat we Ceu, malem Minggu teu liar mah. Aya kitu Pa Ruchiat-na? Puguh hoyong ngajak nguseup ka Cirata”. Jawab teh semu ngagonjak.
“Naon da ti kamari, ka Cilacap sareng Si Iing katingalina mah. Ngaruseup jigana, da ngajingjing jeujeur sagala, tapi ari aya rencana kaluar mah, anggursi anteur Ceuceu ka Sukabumi aya peryogi. Urang kana beus we ti Leuwipanjang, jam genep, sampeur Ceuceu di dieu.”
“Hayu lah Ceu, keun kanu di rorompok mah, wawartos nguseup we nya sareng Pa Ruchiat.” Giak ngajawab teh, eta nu diarep-arep ge, cek hate.
Isukna jam genep, disampeur teh Si Ceuceu enyaan enyaan geus saged di buruan, tinggal jung teh saenyana. Dina beus tumaninah teu pasered-sered teuing. Umur-umuran rumah tangga, kakara pagiling gisik paantel kulit jeung nu lian, salian ti pamajikan, najan ukur dina beus. Balaka bae, kasima, nu meunang hayang teh, behna mah jiga kieu, sagala karasa. Kesang tiis mah geus puguheun, umur-umuran tea, luas-leos jeung nu lian, inget-inget geus di Cipatat, beus luak-leok lebah Gunung Masigit, tamba euweuh piomongeun teuing. “Bade ka saha Ceu, ka Sukabumi teh ?” cekeng teh.
“Ah, engke we di ditu diwartosan.”
Balik ti Sukabumi, geus rada sore, nyenghel nu puguh mah, da singhoreng ka Sukabumi teh, ngadon dudukun. Embungeun ketah, disebut dudukun mah, tatanya ka paranormal pajar teh. Hayang tereh-tereh diserahkeun jeung tatanya nu puguh mah, ka saha deui pijodoeunana sanggeus diserahkeun ku salakina nu ayeuna.
“Ka saha cenah Ceu, picarogeeun ceuk paranormal tadi teh ?”

“Ka nu caket cenah Yi, ceuk paranormal nu tadi mah, ka saha nya kinten-kintenna ?”
Ti harita di imah sok mindeng huleng jentul, mindeng karasa deui kumaha geterna eusi dada, waktu rerendengan dina beus ka Sukabumi keun jeung Si Ceuceu. Persis jiga baheula, basa keur masih keneh tujuhbelas taunan, mimiti resep ka mojang, munggaran beger, gegebeganana, seseresetanana, jeung geterna hate. Ieu kitu beger mindo teh ?
Komo sanggeus manggih beja, Si Ceuceu jadi diserahkeunana mah, lantaran jadi rame, pasea rongkah heula, da cenah nu kolot ngontrog, katut anak-anakna, diabringkeun kabeh.
Enyaan deuih Kang Ruchiat ngampleng teu panggih-panggih. Ngahaja dipanggihan sanggeus meunang beja ti Si Iing, Kang Ruchiat nungguan, aya perlu basana mah, sanggeus adu hareupan, rada daria Si Kang Ruchiat muka carita.
“Kieu ieu teh Yi, Akang rek menta tulung ka Ayi, pedah teu asa jeung jiga. Hayang dijejeran pangnanyaankeun pipamajikaneun, mun pareng mah Akang teh hayang rumah tangga deui, meungpeung aya calonna.”
“Ke.. ke, keheula megat saur Kang, saha heula ieu teh piistrieunana?” kuring megat kalimah.
“Rumasa we, tadina mah asa ka adi puguh Akang ka manehna teh. Tapi dipikir-pikir rek neangan nu kumaha deui, eta nu boga warung gigireun imah.”
Meg kana hate asa aya nu mepeg, “Hapunten Kang, ieu hate kungsi aya birahi ka Si Ceuceu.” Dikemu we dina hate, diucapkeun mah, kuriak bae matak Perang Baratayudha.
Dina waktuna, teu wudu rame, najan duda ka randa, nu nganteur jeung pribumi teh, pacampur taya bedana, da puguh sapanyaweran. Teu katingal nu mana semah jeung mana pribumi, ngan katingal pakeanana we rarapih, bubuhan, goreng-goreng ge di nu kariaan. Teu eleh geleng harita mah kuring ge, dijas sagala rupa, urut baheula kawin, karasa geus rada sereg.
Bubuka nyerenkeun panganten lalaki, teu beda jeung nu biasa, ngan memeh mungkas maksud jeung tujuan, rada ditarikkeun, sugan kadengeeun ku Kang Ruchiat. “Yaktos ari bedogna mah, ieu teh buatan Cisondari, nanging da rupina kauninga ku sadayana oge, bedog tos lami teuing teu dianggo, jalaran kasurung ku umur, jabi tos rarompal sisina teh, sareng karaharaan sagala, janten upami dina waktosna engke dianggo teh, tangtos seueur cacag nangkaeunana, ku kituna neda tawakup, utamina ka panganten istri.”
Dina hate mah ngagerentes, “Hapunten abdi, Kang.”









-----mmd-----





(Pangeling-ngeling keur “Si Jenat”, Pa Ruchiat (Alm)
Mangle No : 1621
Tanggal : 18 Agust – 3 Sept 1997